Nou, dames en heren, laten we het eens hebben over iets waar Vlaardingen al jaren omheen danst als een dronken matroos op een deinend schip: laaggeletterdheid. We hebben het hier over zo’n 15.000 Vlaardingers – ja, je leest het goed, vijftienduizend! – die worstelen met lezen, schrijven en soms zelfs een simpel formulier invullen. Dat is 13% van onze inwoners tussen de 16 en 65, inclusief één op de negen ouders. En wat doen we ermee? Nou, we praten erover, we tekenen mooie pacten zoals dat Bondgenootschap Basisvaardigheden uit 2018, en we organiseren gezellige dicteewedstrijden. Maar laten we eerlijk zijn: het voelt soms meer als een theekransje dan een echte strijd.
Op 16 oktober 2025, was het weer zover: het Groot Vlaardings Dictee op het Groen van Prinstererlyceum. Een elfde editie, georganiseerd door Rotary Vlaardingen en Rotary Vlaardingen80, met teams die strijden om de titel en een kinderdictee in de middag. Leuk initiatief, dat wel, en de opbrengst – nog niet bekend, maar een eerdere editie bracht €11.250 op – gaat naar lokale projecten tegen laaggeletterdheid.
Maar wacht eens even. Wie zit er in die teams? Geletterde enthousiastelingen, dat’s wie. De echte doelgroep – die 15.000 stille strijders die amper een recept van de huisarts kunnen lezen – die zie je daar niet. Die zitten thuis, misschien met een kop koffie, en denken: “Mooi voor jullie, maar hoe help je mij?”
En dan ons eigen amendement, november 2023, waar HEEL DE STAD keihard voor heeft gevochten. €225.000 uit de Algemene Reserve voor 2024-2026, met de belofte van een raadsmemo en een tussenevaluatie in 2026. Mooie woorden, ambitieuze plannen: sociale inclusie, minder zorgkosten, economische zelfredzaamheid. Maar waar blijft het vuurwerk? Waar blijft de memo? Het is nu oktober 2025, bijna een jaar na de start, en ik hoor meer over bibliotheeklidmaatschappen (2,4 miljoen kids landelijk in 2024, bravo!) dan over een daling in laaggeletterdheid. Die cijfers blijven steken, terwijl de bibliotheek in De Plataan taaloefeningen aanbiedt waar je een vergrootglas bij nodig hebt om ze te vinden.
Laten we de koe bij de horens vatten, Vlaardingen. Die 15.000 mensen hebben geen dictee nodig, maar directe hulp: simpele taalcursussen, een belletje van de gemeente, een klopje op de schouder. Het Bondgenootschap met al die mooie partners – van Bibliotheek Vlaardingen tot Stichting Lezen & Schrijven. Je moet niet alleen vergaderen, maar vooral de straat op. En dat amendement-budget? Geef het een schop onder z’n kont: huur extra docenten, zet in op ouders om taalachterstanden bij kids te voorkomen, en laat de raad zien wat er gebeurt met dat geld.
Het is geen schande om laaggeletterd te zijn, maar het is wél een schande als we er te weinig mee doen. Dus college, pak de handschoen op. Geen mooie praatjes meer, maar actie. Want als we nu niet aanpakken, blijven die 15.000 Vlaardingers aan de zijlijn staan – en dat verdienen ze niet.
Tim Thiel